(For English scroll below)
Избрани четри финалистки за наградата ДЕНЕС за млад(а) визуелен(а) уметник(чка) до 35 години
Организациите Факултет за работи што не се учат (ФР~У) Битола/ Скопје и Центарот за современи уметности – Скопје, по петнаесетти пат го организираа процесот за доделување наградата ДЕНЕС 2020 за млад(а) визуел(е)на уметни(к)чка во Северна Македонија до 35 години.
Наградата ДЕНЕС се доделува на исклучителна и истакната тековна уметничка практика која вклучува критичко и естетско размислување и делување, и е единствена награда за млад(а) визуел(е)н/а уметни(к)/чка во земјава. Оваа значајна и независна награда означува двомесечна програма за престој на уметници во Њујорк во Residency Unlimited во 2020 година.
Отворениот повик траеше од 15 октомври до 5 декември, 2019 година и се пријавија повеќе кандидати.
Жири комисијата во состав: Верица Ковачевска, уметничка и последна добитничка на наградата ДЕНЕС, Биљана Тануровска – Ќулавковски, курторка во областа на современите изведувачки уметности и коосновачка на Локомотива – Центар за нови иницијативи во културата и уметноста во Скопје и Алберт Хета, уметник и уметнички директор на Стацион – Центар за современа уметност во Приштина, одбра четри финалистки кои понатаму ќе се натпреваруваат за наградата која ќе се додели во април 2020 година.
Во изборот на 4 финалисти влегоа:
– Ана Јовановска
– Ана Лазаревска
– Симона Манчева
– Елена Чемерска
По овој процес на одбирањето на финалистките, следува изработка на ново дело кое ќе се претстави на групна изложба на 15 април 2020 год. во галеријата на Младинскиот културен центар во Скопје а жирито, кое ќе се дополни со два члена од интернационалната уметничка сцена, ќе ја избере и добитничката на наградата која подразбира двомесечен престој во Њујорк во Residency Unlimited.
КРАТКО ОБЈАСНУВАЊЕ ОД ЖИРИТО
Верица Ковачевска, Биљана Тануровска Ќулавковски, Алберт Хета
Четворицата избрани финалисти за наградата ДЕНЕС 2020 за млад(а) визуел(е)на уметни(к)чка во Северна Македонија до 35 години се: Ана Јовановска, Ана Лазаревска, Симона Манчева и Елена Чемерска.
Жирито одлучи да ги номинира овие уметнички затоа што нивната тековна уметничка практика, повеќе од другите апликанти, ги исполнува сите критериуми за наградата ДЕНЕС.
И покрај тоа што многу од апликантите оваа година имаат интересно творештво, жирито сметаше дека избраните четри имаат развиено свој и специфичен пристап кон создавањето уметност кое треба да биде поддржано во овој момент преку изложбата и наградата.
Учеството на изложбата ќе им овозможи да рефлектираат и да ја преиспитаат својата уметничка практика и да го зајакнат нивното, веќе значајно присуство на уметничката сцена. Покрај тоа, наградата може да го продолжи нивното истражување и уметничка артикулација преку интернационалните средби.
Уметничката практика на избраните финалистки е доста разновидна, но заеднички именител е дека нивниот уметнички пристап се заснова на размислување, истражување и експериментирање. На пример, некои од нив се ангажираа во амбициозни дела и се занимаваат со важни локални и глобални теми, додека други се обидоа да комуницираат и да донесат позитивна промена во нивната локална заедница. Жирито, на тој начин, ги избра овие уметници во форма на гест на покана: Можеме да ја забележиме потенцијалноста во нивната уметничка практика и затоа ги покануваме да ја засилат и истражуваат понатаму.
Делата на Јовановска се фокусираат на истражување на материјали, форми, симболи, говор, звук и јавен простор и нивна комуникација и влијание врз субјективноста. Подеднакво, таа истражува како политиката на економијата и социо-политичкиот контекст влијаат на уметничките дела, и на уметничкиот свет. Таа се обидува да ги отвори делата преку концептот на партиципација, меѓутоа, истовремено преиспитувајќи ја. Покрај тоа, нејзината субверзија на капиталистичкиот/те дериват/и како што е конзумеризмот е направена преку преместување и фикција. Наградата ќе и овозможи да пробие низ проблемите и да ја развие една од најновите перспективи понатаму.
Лазаревска ја истражува потенцијалноста на телото, неговата релација со предметите и звуците, и како тие произведуваат афекти на телото и влијаат на формирањето на себството. Нејзината релација кон телото варира, од тивка интроспекција на телото со и без органи, преку неговите екстензии, што таа ги наоѓа во новите медиуми и технологија. Нејзиниот настап е понекогаш соматски и/или перцептивен, ја вклучува јавноста како гостин, но и како активен продуцент на перцепција. Наградата ќе и овозможи да ги продолжи своите истражувања и да префлектира на перформансот како уметнички пристап.
Уметничкиот концепт на Манчева во последно време работи на развој на близината помеѓу естетиката и животната средина. Таа се фокусира на различни социјални и тековно важни теми на локално и глобално ниво, како што се социјалното вклучување, демократијата, граѓанските права и екологијата, на тој начин рециклирајќи ги и оживувајќи ги. Проблематизирајќи ги општествено итните проблеми, таа се занимава со политичкото како начин на конституирање на општеството со антагонизам, што е дел од нејзиниот пристап. Наградата ќе и овозможи да продолжи да го развива својот политички уметнички пристап или да продолжи понатаму во истражувањето на положбата и улогата на уметникот во општеството.
Чемерска со својот последен проект покажа отстапување од дводимензионалноста во нејзината работа. Таа го стори тоа преку реформирање на јавниот простор, уметноста во јавниот простор и нејзината поврзаност со локалната заедница. Таа, исто така, ја прошири својата работа во јавниот простор преку различни поврзани активности, како и други медиуми, како што е уметничка книга. Наградата ќе и овозможи да се сретне и да рефлектира на други проблеми поврзани со нејзиниот неодамнешен концепт на интерес.
КРАТКИ БИОГРАФИИ НА УМЕТНИЧКИТЕ:
Ана Јовановска е родена во 1991 година во Куманово. Дипломирала при Факултетот за ликовни уметности во Скопје, Македонија во мај 2014 година, како графичар и графички дизајнер. Студира еден семестар како Еразмус стипендист при Факултетот École supérieure d’arts & médias de Caen/Cherbourg во Франција. Учествува на повеќе групни изложби во Македонија, Србија, Грција, Бугарија, Босна и Херцеговина, Романија, Чешка, Полска, Русија, Италија, Франција, Германија, Шпанија, Португалија, Мексико, Аргентина, Колумбија, САД, Велика Британија итн. Ана Јовановска истражува теми кои имаат социјален елемент, применува елементи од тактилна реалност, како што се колажи и пронајдени предмети врз прашања и ситуации како нематеријални, притоа ставајќи ги во нов контекст. Истражува како перспективите функционираат со човечкото уредување и устројство, почнувајќи од комуникацијата на идеја, јазик, симболи и знаци, слика … полемирајќи дека „структурата на општеството е на многу начини условена од структурата на самиот јазик“.
Ана Лазаревска e родена во 1987 годината, живее и работи во Скопје, Северна Македонија. Како визуелен уметник, преку користење нови технологии и партиципативни пракси со интерактивни инсталации и перформанс, обработува теми поврзани со перцепцијата. Предизвикувајќи ги сензорните сетила, таа става акцент кон себе рефлектирачко искуство. Преку колективната работа, таа ја испитува врската помеѓу социјално прифатените норми и природната состојба на битието. Нејзините дела биле изложени на самостојни изложби во Северна Македонија: “Внатре и надвор од себството” изложба во соработка со Џанан Чу во Национална Галерија, Мала станица (2019), “Од тело кон тела низ водени форми” МКЦ (2018), “ Внатрешни траги” независен простор Кула (2014), “Обсесија” Национална Галерија, Мала станица (2014), “Визуелна приказна” Национална галерија, Кавадарци (2011), “Визуелна приказна” Културен центар “ЦК” (2010) и повеќе групни изложби од кои “IN BETWEEN STATES: New Art from North Macedonia” во Пикок Галерија во Абердеен, Шкотска и Музиеј на град Скопје (2019), Биенале на млади уметници во Музеј на Современа Скопје, С. Македонија (2018), Паратисима во Торино, Италија (2014) и други. Во текот на нејзиното творештво, Лазаревска учествувала на проекти, уметнички резиденции и собири во Македонија, Австрија, Франција, Хрватска и Либан.
Симона Манчева е родена во 1989 година во Квадарци. Таа има магистрирано на Факултетот за ликовни уметности во Скопје. Таа ги има остварено следните самостојни изложби и проекти: „Индукција на права, (уметничка книга), во рамки на “Која пудра најдобро покрива модрици„ , ХОПС- Опции за прав живот Скопје; „Сопство“, Младински Културен Центар-Скопје; „Рециклиран материјал“, (заедно со Марија Дичова) Ц.К. „Марко Цепенков“ – Прилеп; „Идеализирање“, Музеј- Галерија Кавадарци; „Црвено Небо“, Мобилна/ Монтажна галерија ЦАЦ , Скопје; „Секс Шоп’, Отворено Графичко Студио- Музеј на Град Скопје, „Црвено Небо“, ЦАЦ Мобилна/ Монтажна галерија, Кавадарци итн.
Елена Чемерска е родена во 1991 година во Скопје, Македонија. Моментално живее измеѓу Скопје, Северна Македонија и Берлин, Германија. Таа е магистер на уметност и дизајн по уметност, Master Institute of Visual Cultures, AKV St. Joost Academy of Art and Design, Сертогенбош, Холандија. Таа ги имала следните изложби: “Monumental Fluxus”, Expoplu, Најмеген, Холандија; “Monument to Freedom- Conversations”, изложба и промоција на книга, Private Print Studio, Скопје, Северна Македонија; “RESTART”, Младински културен центар, Скопје, Северна Македонија; “What Do We Dance For?”, Галерија Nectar, Тбилиси, Грузија; Биенале на млади уметници, Музеј на современа уметност, Скопје, Северна Македонија; Проекција “Transition”, Eye Research Lab, Eye Museum, Амстердам, Хоалндија итн.
Краток историјат на наградата ДЕНЕС
Центарот за современи уметности – Скопје, во соработка со Фондацијата за отворено општество во Њујорк, почнувајќи од 2002/2003 год. ја основаа годишната награда за млад визуелен уметник до 35 години во Македонија, која, на иницијатива на партнерите од Њујорк од 2015 год. се доделува секоја втора година. Првичното жири на наградата одлучи да и го даде името по истакнатата уметничка група ДЕНЕС, која постоела во Македонија во периодот од 1953 – 1955.
Од 2015 год. организацијата Факултет за работи што не се учат (ФР~У) се вклучи како партнер – организатор на наградата во Македонија. Дополнително, 2017 год. ФР~У, ја организира дискурзивно – едукативната програма СОВРШЕНИОТ УМЕТНИК, курирана од Ивана Васева.
Идејата на наградата ДЕНЕС е базирана на недостатокот на структурни, финансиски и инфраструктурни можности за уметниците во Македонија, и непостоењето на вакви награди, заедно со потребата да се изложи современата уметност на пошироката публика во земјава и во странство. Таа нуди нови можности за учество на младите автори, вклучувајќи и голем број на уметнички институции и професионалци во двегодишен непристрасен процес на рефлексија и одлучување.
Процесот на наградување се состои од неколку чекори:
-Селекција на четворица уметници;
-Групна изложба на четворицата финалисти;
-Резиденција во Њујорк за првонаградениот.
Методот на селекција е поделен во две фази:
-Отворен повик и номининирање од страна на истакнати критичари и уметници од Македонија
-Објавување на победникот, откако жирито на наградата ќе ги разгледа номинациите.
Оваа награда е дел од интернационалната мрежа на награди насловена Програма за награди на млади визуелни уметници (YVAA) во Централна и Југоисточна Европа.
Наградата за млад визуелен уметник до 35 години (YVAA – Young Visual Artist Award) е основана со востановувањето на наградата „Јиндрих Чалупецки“ во 1990 год. во Чехословачка под закрила на претседалот Вацлав Хавел за да оддаде признание на уметничката извонредност на младите визуелни уметници и да им овозможи искуство на резиденцијален престој во САД, со цел да се подобри улогата на културата во демократизацијата и цивилното општество. Оваа мисија и програмска рамка – да се промовира современата уметност, да се негува културната размена и да се градат капацитетите на локалните уметнички организации под покровителство на Фондацијата за култура и општество (првично Фондација за отворено општество) – го поттикнала вклучувањето на останатите десет награди кои се дел од мрежата YVAA во регионот. До денес, наградата се доделува во: Чешка, Словачка, Словенија, Хрватска, Србија, Македонија, Босна и Херцеговина, Македонија, Косово, Бугарија и Албанија. Во секоја од овие земји, мрежата работи во партнерство со некоја локална организација на Програмата на награди за млади визуелни уметници (YVAA – https://www.yvaawards.org/) a во текот на последните години беше установена како интернационална мрежа на слични награди со поддршка од американската фондација Trust from Mutual Understanding.
Во 2015 година организацијата Residency Unlimited (RU) беше ангажирана како организатор на програмата и како домаќин на двомесечната резиденцијална програма во Њујорк. The Trust for Mutual Understanding од Њујорк, не само што се погрижи за финансиската поддршка за програмата, туку и работи на нејзината визија, напредок и постигнувања.
www.akto-fru.org
residencyunlimited.org
Координаторка за ДЕНЕС наградата:
Ивана Васева
070 905 212
ivana.vaseva@gmail.com
FOUR FINALISTS CHOSEN FOR THE DENES AWARD FOR YOUNG VISUAL ARTIST UP TO 35 IN NORTH MACEDONIA
The organizations Faculty of things that can’t be learned (FR~U) and the Contemporary arts center – Skopje for the fifteenth time organized the process of awarding the DENES 2020 Award for Young Visual Artist up to 35 years in Northern Macedonia.
The DENES Award is given to an outstanding and distinguished contemporary art practice that includes critical and aesthetic thinking and acting, and is the only award for young visual artist in the country. This significant award is a two-month residency program for artists in New York at Residency Unlimited in 2020.
The open call lasted from October 15 to December 5, 2019 and multiple candidates applied.
The jury consisted of Verica Kovacevska, artist and last winner of the DENES Award, Biljana Tanurovska – Kulavkovski, curator in contemporary performing arts and co-founder of Lokomotiva – Center for New Initiatives in Arts and Culture in Skopje and Albert Heta, artist and artistic director of Stacion – Center for Contemporary Art in Pristina, has selected four finalists who will further compete for the prize to be awarded in April 2020.
The selection of 4 finalists included:
– Ana Jovanovska
– Ana Lazarevska
– Simona Mancheva
– Elena Chemerska
Following this process of selecting the finalists, a new work will be produced which will be presented at a group exhibition on April 15, 2020 in the gallery of the Youth Cultural Center in Skopje and the jury, which will be complemented with two more members of the international art scene, will also select the winner of the prize that includes a two-month residency in New York at Residency Unlimited.
SHORT EXPLANATION OF THE JURY
Verica Kovacevska, Biljana Tanurovska Kjulavkovski, Albert Heta
The four chosen finalists for the Denes Young Visual Artist Award 2019 are Elena Chemerska, Ana Jovanovska, Ana Lazarevska and Simona Manceva.
The jury decided to nominate these artists because their current artistic practice fulfils all the criteria for the Denes award, more than the other applicants. Even though many of the applicants this year have an interesting body of work, the jury felt that the chosen four have developed their own and specific approach to art making that should be supported at this time through the exhibition and the award.
A participation in the exhibition would enable them to reflect and reimagine their art practice and to enhance their already important presence in the art scene. In addition, the award can further their research and artistic articulation through international encounters.
The art practice of the chosen finalists is quite diverse, but the common denominator is that their artistic approach is based on pondering, research, and experimentation. For instance, some of them have engaged in ambitious works and dealt with important local and global topics, while others have attempted to interact with and bring a positive change to their local community. The jury, thus, chose these artists in the form of a gesture of invitation – We can notice the potentiality in their artistic practice and therefore invite them to enhance it and explore it further.
Jovanovska’s works focus on research on materials, shapes, symbols, speech, sound and public space and their communication and influence on the subjectivity. Equally, she investigates how politics of economy and socio-political context affect the art works as well as the art world. She is trying to open the works through the concept of participation, however, re-questioning it in the same time. Besides, her subversion of capitalistic derivate(s) such as consumerism is dealt through displacement and fiction. The award would enable her to pierce through problems and develop one of the latest perspectives further.
Lazarevska is investigating the potentiality of the body, its relation to objects and sounds, as well as how they produce body affects that influence the formation of the self. Her relation to the body varies, from silent introspection of the body with and without organs, through its extensions, that she finds in the new media and technology. Her performance is at time somatic and/or perceptive, involves the public as a guest, but also as an active producer of perception. The award will enable her to further her research and reflect on the performance as an artistic approach.
Mancheva’s artistic concept lately works on the development of the proximity between aesthetic and environment. She has focused on various social and currently important topics on a local and global level such as social inclusion, democracy, civil rights, and ecology, thus recycling and reviving. Problematizing the socially urgent problems, she deals with the political as manner of constituting society with antagonism, which is part of her approach. The award would enable her to go further develop her politically artistic approach, or to go further in the research of the position and role of the artist in the society.
Chemerska with her last project showed a departure from the two-dimensionality in her work. She did this through reforming of the public space, art in public space and its relation to the local community. She also extended her work in the public space through diverse related actions, as well as other media such as an artist book. The award would enable her to encounter and reflect on other problems related to her recent concept of interest.
SHORT BIOGRAPHIES OF THE ARTISTS
Ana Jovanovska was born in Kumanovo in 1991. She received her M.A. in Printmaking from the Faculty of Fine Arts – University Ss. Cyril and Methodius, Skopje, North Macedonia (2016). Upon receiving a scholarship she spent time studying abroad attending École supérieure d’arts & médias de Caen/Cherbourg in France (2013-2014). Ana had 10 independent shows in North Macedonia, Germany, Serbia, Slovenia and Scotland UK and more than 100 group exhibitions in countries such as: North Macedonia, Serbia, Montenegro, Greece, Bulgaria, Bosnia and Herzegovina, Slovenia, Romania, Czech Republic, Poland, Russia, Italy, France, Germany, Spain, Portugal, Mexico, Argentina, Colombia, USA, UK and so on. She currently works as an artist. Ana Jovanovska explores and depicts themes that have a social element, applying elements of tactile reality such as collage and found objects to issues and situations (as non-material, intangable) to the reality of today’s society. She is interested in exploring how perspectives work with human conditioning starting from the communication of an idea, language, symbols and signs, image… debating that “the structure of society is in many ways conditioned by the structure of language itself.”
Ana Lazarevska was born 1987, lives and works in Skopje, N.Macedonia. As a visual artist, she targets themes of perception by using new media technologies and participatory practices within interactive installations and performance art. Through generated open stimulation and challenging the senses, she gives an accent to the Selfreflexive experience. In ongoing collaborative work, she draws a line between socially accepted norms and the natural state of being. Her work has been exhibited at solo exhibitions in North Macedonia: “Self” duo show with Jianan Qu in The National Gallery of Macedonia “Mala Stanica”(2019) , “Bodies of Water” Youth Culture centre (2018), “ Inner- traces” independent space Kula (2014), “OBSESSION” The National Gallery of Macedonia “Mala Stanica” (2014), “The Visual Story” National Gallery Kavadarci (2011), “The Visual Story” Cultural Center “CK” (2010) and numerous group exhibitions such as “IN BETWEEN STATES: New Art from North Macedonia” at Peacock Visual Arts in Aberdeen, Scotland (2019), Biennale of Young Artist at Museum of Contemporary art in Skopje, N.Macedonia (2018), Paratissima art fair in Torino, Italy (2014) and many others. She has participated in projects, art residencies and artist meetings in N. Macedonia, Austria, France, Croatia and Lebanon.
Simona Mancheva was born in 1989 in Kavadarci. She has completed her postgraduate Studies in Fine Arts, Faculty of Fine Arts in Skopje, Macedonia. She had solo exhibitions and projects: “Induction of Rights”, Adult Coloring Book as part of “What powder best covers bruises”, June 2 International Day for the Rights of Sex Workers, HOPS, BackYard Lounge Bar & Kids Area Skopje; “Selfhood”, Youth curtural center (MKC), Skopje; “Recycled waste”, Exhibition with Marija Dichova, NUCK Marko Cepenkov, Prilep; “Idealizing”, Museum-gallery Kavadarci; “Red Sky”, at Mobile Mounting Gallery- The Contemporary Art Center, Skopje, Macedonia etc.
Elena Chemerska was born in 1991 in Skopje, Macedonia. She currently is based between Skopje, North Macedonia and Berlin, Germany. She has obtained her Master of Art and Design in Fine Arts at Master Institute of Visual Cultures, AKV St. Joost Academy of Art and Design, ‘s-Hertogenbosch, the Netherlands. She had several exhibitions such as: “Monumental Fluxus”, Expoplu, Nijmegen, the Netherlands; “Monument to Freedom- Conversations”, a solo exhibition and book launch, Private Print Studio, Skopje; “Postcompost” MA Graduation Show, Master Institute for Visual Cultures, ‘s-Herogenbosch, the Netherlands; “RESTART”, Youth Cultural Center, Skopje; “What Do We Dance For?”, one day exhibition/event at Gallery Nectar, Tbilisi, Georgia; Biennial of Young Artists, Museum of Contemporary Art, Skopje, Macedonia; “Transition” video screening program, Eye Research Lab, Eye Museum, Amsterdam, the Netherlands etc.
More info at:
www.akto-fru.org