DENES Award
/ For Albanian and English scroll below/
НАГРАДА ДЕНЕС – НАГРАДА СО ДВОДЕЦЕНИСКИ КОНТИНУИТЕТ
Во 1990 година Венди В. Луерс, основачка и директорка на Фондацијата за граѓанско општество, заедно со прецедателот Вацлав Хавел и група на уметници дисиденти најпрво ја основале наградата „Јиндрих Чалупецки“ во Чехословачка за да оддаде признание на уметничката изврсност на младите визулени уметници, под 35 години, и за да им овозможи искуство на резиденцијален престој во САД.
Основачи на наградата во Македонија се Центарот за современи уметности – Скопје, во соработка со Фондацијата за отворено општество во Њујорк, почнувајќи од 2002/2003 год. Од 2015 год. водството на организација и имплементација на наградата го превзема организацијата „Факултет за работи што не се учат – ФРУ“. Првичното жири на награта одлучи да и го даде името по истакнатата уметничка група ДЕНЕС, која постоела во Македонија во периодот од 1953 – 1955.
Од 2015 год, наградата се доделува секоја втора година на млад(а) визуел(е)н/а уметни(к)/чка до 35 години. Дополнително, меѓу-годината ФРУ ја организира дискурзивно – едукативната програма „Совршениот уметник“, курирана од Ивана Васева, составена од серија на настани со цел да се зајакне и поттикне знаењето на младите визуелни уметници во земјава. Од 2023 година наградата ДЕНЕС ќе се доделува на годишно ниво и вклучува и други новини и резиденции.
Програмата на награди за млади визуелни уметници (YVAA – https://www.yvaawards.org/ ) во текот на неколку години беше востановена како интернационална мрежа на слични награди со поддршка од американската фондација Trust from Mutual Understanding. Денес 12 европски земји се дел од оваа мрежа како: Чешка, Словачка, Хрватска, Косово, Србија, Северна Македонија, Босна и Херцеговина, Словенија, Албанија, Бугарија, Унгарија, Црна Гора. Во 2015 година организацијата Residency Unlimited (RU) беше ангажирана како организатор на програмата и како домаќин на резиденцијалната програма во Њујорк.
Наградата ДЕНЕС на организира Факултет за работи што не се учат – ФРУ, Скопје во соработка со Центарот за современи уметности – Скопје, Мрежата „Награди за млади визуелни уметници“ (YVAA), Residency Unlimited, Њујорк и Trust for Mutual Understanding, Њујорк.
ÇMIMI SOT – ÇMIM ME VAZHDIMËSI DYDEKADËSHE
Në vitin 1990 Uendi U. Luers, themeluese dhe drejtoreshë e Fondacionit të Shoqërisë Civile, së bashku me Presidentin Vaclav Havel dhe një grup artistësh disidentë, themeluan fillimisht Çmimin “Jindrih Çalupecki” në Çekosllovaki për t’i dhënë mirënjohje përsosmërisë artistike të artistëve të rinj të artit viziv nën 35 vjeç dhe për t’u lejuar atyre përvojën e qëndrimit rezidencial në SHBA.
Themelues të Çmimit në Maqedoni janë Qendra e Arteve Bashkëkohore – Shkup në bashkëpunim me Fondacionin për Shoqëri të Hapur në Nju-Jork, duke filluar nga viti 2002/2003. Që nga viti 2015 drejtimin e organizimit dhe implementimin e çmimit e ka marrë Organizata “Fakulteti i Gjërave që nuk Mësohen – FRU”. Juria fillestare e çmimit vendosi ta emërojë atë sipas grupit të shquar artistik SOT, i cili ekzistonte në Maqedoni në periudhën nga viti 1953 deri në vitin 1955.
Nga viti 2015, çmim i jepet çdo të dytin vit një artisti/artiste të ri/të re të artit viziv deri në 35 vjeç. Gjithashtu, FRU-ja në mes të vitit organizon programin diskursiv-edukativ “Artist i përsosur”, i kuruar nga Ivana Vaseva, i përbërë nga një sërë ngjarjesh me qëllim forcimin dhe inkurajimin e njohurive të artistëve të rinj të artit viziv në vend.
Programi ose rrjeti i çmimeve të artistëve të rinj të artit viziv (YVAA – https://www.yvaawards.org/) është krijuar ndër vite si një rrjet ndërkombëtar çmimesh të ngjashme me mbështetjen e Fondacionit Amerikan Trust from Mutual Understanding. Sot, 12 shtete evropiane janë pjesë e këtij rrjeti si: Republika Çeke, Sllovakia, Kroacia, Kosova, Serbia, Maqedonia e Veriut, Bosnja dhe Hercegovina, Sllovenia, Shqipëria, Bullgaria, Hungaria, Mali i Zi. Në vitin 2015, Organizata Residency Unlimited (RU) u angazhua si organizator i programit dhe mikpritës i programit rezidencial të Nju-Jorkut.
DENES AWARD – An award with two decades of continuity
In 1990 Wendy W. Luers, founder and director of Foundation for a Civil Society, together with President Vaclav Havel and a group of dissident artists first established the Jindřich Chalupecký Award in Czechoslovakia to recognize artistic excellence in young visual artists, under 35 years old, and provide them with a U.S. residency experience.
The founders of the award in Macedonia are the Contemporary Art Center – Skopje, in collaboration with the Foundation for Civil Society in New York in 2002/2003. In 2015 the organization Faculty of things that can’t be learned – FRU has taken the lead in organization and implementation of the award. The first award jury decided to name the award DENES, after the renown artistic group that existed in Macedonia from 1953 – 1955.
Since 2015 the award is given every second year to young visual artist up to 35 years of age. Furthermore, in the year without award FRU organizes the discursive and educational program “The Perfect Artist”, curated by Ivana Vaseva, which is consisted of series of events with an intention to strengthen and empower the education of the young visual artists in the country.
The Young Visual Artists Awards program (YVAA – https://www.yvaawards.org/ ) was established over several years as an international network of similar awards with support from the Trust for Mutual Understanding, a US foundation. Today 12 European countries are part of this network: Czech Republic, Slovakia, Croatia, Kosovo, Serbia, North Macedonia, Bosnia and Herzegovina, Slovenia, Albania, Bulgaria, Hungary, and Montenegro. In 2015, Residency Unlimited (RU) was engaged as the organizer of the YVAA program and host of the NY residency program.
The DENES award is organized by Faculty of things that can’t be learned – FRU in collaboration with the Center for Contemporary Arts – Skopje, YVAA – Young Visual Artists Award, Residency Unlimited in New York and Trust for Mutual Understanding, New York.